SATIRE OF GALICIA AS A PHENOMENON OF GRAPHIC ART AT THE 2ND HALF OF XIX TO EARLY XX CC. AND EVOLVEMENT OF ITS ARTISTIC IMAGINATIVE SYSTEM AND REFLECTIONS OF THE “CULTURE OF LAUGHTER” – BOOKS OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF UKRAINE

Authors:

A.V. Izhevsky

ORCID: 0000-0003-2949-1723
Institute of Ethnology of the National Academy of Sciences Lviv, Ukraina

O. Fedoruk
ORCID: 0000-0003-1509-5367

ІNSTITUTE OF PROBLEMS OF MODERN ART. Kyiv, Ukraine,
Lviv National Academy of Arts, Ukraine

Affiliation:

Project: Scientific book

Year: 2024

Publisher: PH "Naukova Dumka"

Pages: 320

DOI:

https://doi.org/10.15407/978-966-00-1894-5

ISBN: 978-966-00-1894-5

Language: Ukrainian

How to Cite:

Izhevsky, A., Fedoruk, O. (2024) BIOBUTANOL. SATIRE OF GALICIA AS A PHENOMENON OF GRAPHIC ART AT THE 2ND HALF OF XIX TO EARLY XX CC. AND EVOLVEMENT OF ITS ARTISTIC IMAGINATIVE SYSTEM AND REFLECTIONS OF THE “CULTURE OF LAUGHTER”. Kyiv, Naukova Dumka. 320p. [in Ukrainian].

Abstract:

The book is devoted to a problem of studies on development of native satiric graphic art in Galicia at the 2^nd half of XIX to early XX cc.On the ground of analytical research work in evolvement of imaginative structure have been traced some artistic and stylistic peculiarities of satiric graphic artistry. The satiric graphic art for the first time is complexly considered as creative phenomenon in political and homestead spheres of Galician social life with definition of specific features in genre of caricature so in masses-predestined printed press as in hand-written satiric periodicals and album drawings. In comparative perspective is considered creativeness by known masters of graphic art and amateurish artists.Since the second half of the nineteenth century the Ukrainian satirical graphics as an integral part of European art evolved in Galicia under Austrian power when the

majority of Ukrainian ethnic territories belonged to Russia. The following objects were specific to Galician satire: Austrian authorities policy and Ukrainian national revival, a social structure of the society, international politics, religious leaders, immigrants, bohema. Thematically graphic satirists followed a gradual evolutionary line in the periodical and handwritten press – from socio-domestic to political satire. The domestic satire is considered in the context of political events. Artistically the evolution was characterized by the transition from the spatial to flat graphics and by the progress of an individualistic outlook. A figurative world evolution of Galician satirical graphics covered a considerable period of native and European art history from the late romantic of the middle of 19th century to early modernism of the beginning of 20th century. The satirical graphics art was a dynamic phenomenon and began to be used in illustration of the press, literature, advertising graphics and posters. In the beginning of 20th century ornamentality and flatness dominated in satirical graphic art stylistics. Satirists created new deriding images – old and wise Strakhopud, childish naive laughter of Khokhlyk, Smihus and Schutek, a symbol of ignorance Temnota, a grotesque image of the Ukrainian rebel of 20th century in contrast to a peaceful image of a Ruthenian peasant of 19th century.

Specificity of satire and graphics combination within a particular art genre provided aesthetic and moral needs of society’s emotional expression. This demand referred to phenomena of democratization and mentality peculiarities of the region’s residents. Issues of national or European identity became a key of Galician satire phenomenon identification. Especially local peculiarities were not contrary to European direction of cultural evolution of Galicia. The feature referred to native satirical graphics as well.

The following characteristics defined as typical for satirical graphics: its establishment as a separate genre of art, moralizing nature of ridicule exaggeration, comparing objects of satire in the form of opposition of negative and positive, beautiful and ugly, more subtle characteristics, folkloreness of satirical images, figurative synthesized forms creation.

Keywords:

satiric graphic art, caricature, homestead life, politics, Galicia, Ukraine, evolvement, image, system, objects and subjects of satire

References:

1. Andrusiak M. Iz istorii halytskoho moskvofilstva. – Lviv, 1932. – 71 s.2. Anehdotы // Lada. – Lvovъ, 1853. – № 5. – S. 37.3. Babiak P. Materialy do istorii ukrainskykh vydavnytstv i redaktsii periodychnykh vydan KhIKh – poch. KhKh st. // Rukopysna ukrainika u fondakh Lvivskoi naukovoi biblioteky im. Stefanyka NAN Ukrainy ta problemy stvorennia informatsiinoho banku danykh materialiv mizhnarodnoi naukovo-praktychnoi konferentsii 20-21 veresnia 1996. – Lviv, 1999. – S. 101.4. Batenko Taras. Anatol Vakhnianyn (1841–1908). Bilia dzherel natsionalnoho vidrodzhennia. – Lviv: Kalvariia–Kameniar, 1998. – 140 s.5. Batih M. I. Hrafika / Batih M. I., Viunyk A. O. // Istoriia ukrainskoho mystetstva: V 6 t. – T. 4., Kn. 2: Mystetstvo druhoi polovyny KhIKh st. – poch. KhKh st. – K.: Mystetstvo, 1969. – S. 280–289.6. Bakhtyn M. Estetyka slovesnoho tvorchestva. – Moskva: Yskusstvo, 1979. – 423 s.

7. Bakhtyn M. N. Tvorchestvo Fransua Rable y narodnaia kultura srednevekovia y Renessansa. – Moskva: Khudozhestvennaia lyteratura, 1969. – 541 s.

8. Biriulov Yu. Mystetstvo lvivskoi setsesii. – Lviv, 2005. – 184 s.

9. Bliumina O. V. V. Riznychenko (Veletii) – khudozhnyk i poet. – K.: Naukova dumka, 1972. – 195 s.

10. Boiko S. Aktualnist staroi politychnoi karykatury // Nazustrich. – Lviv, 1934. – № 19. – S. 3.

11. Bukvarъ ruskoho yazyka / ulozhyv O. Partytskyi. – Lvovъ, 1883.

12. Bukvar yazыka slovenaruskoho – Lvovъ: Stavropyhyiskyi ynstytutъ, 1837. – S. 1–2.

13. Bѣdolashnyi avtor „Krashanky” // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 8. – C. 8.

14. V restavratsiy // Sbornykъ „Strakhopuda”. – Lvovъ, 1913. – C. 53.

15. Vakhnianyn A. Spomyny z zhyttia. – Lviv, 1908. – S. 42–43.

16. Vypper B. R. Vvedenye v ystorycheskoe yzuchenye yskusctva. – Moskva, 1985.– S. 59.

17. Vid redaktsii // Haidamaka. –Lviv, 1902. – № 1. – Ark. 1–2.

18. Vid redaktsii // Osa.– Stanislav, 1907. – № 1. – Ark. 1–2.

19. Vid redaktsii // Pratsia i zghoda.–– Lviv, 1899. – № 1. – Ark. 1–3.

20. Vsenarodnaia prohrama Halytskoi Rusy // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1893. – № 1. – C. 4–5.

21. Vѣrnoe yzobrazhenie nachala, zhyzny y kontsa „novoi эrы” // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1892. – № 20. – C. 4–5.

22. Vыsoka polytyka Stanchyka // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 20. – C. 8.

23. Habor V. Ukrainski chasopysy Uzhhoroda (1867–1944 rr.): Istoryko-bibliohrafichne doslidzhennia / Nauk. red.–konsultat M. Romaniuk, NAN Ukrainy, LNB im. V. Stefanyka – Lviv, 2003. – 563 s.24. Halereia liubymtsevъ Strakhopuda // Strakhopudъ. –Lvovъ, 1873. – № 6. – S. 4.25. Halychyna obytovanyi rai // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1894. – № 20–21. – C. 8.26. Heppen V. (W. Heppen) Yakъ Yvas Hvozdetskii sobѣ predstavliaie poslѣdny vorokhobnychy prykliucheniia // Zerkalo. – Lvovъ, 1890. – № 9. – S. 4.27. Heppen V. [Tekst i karykatura na Bismarka] // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1889. – № 15. – S. 1.28. Herus L. Ukrainska narodna ihrashka. – Lviv, 2004. – 264 c.

29. Hnatiuk V. Natsionalne vidrodzhennia avstro-uhorskykh ukraintsiv (1772–1880). – Viden, 1916. – 64 s.

30. Hnatiuk V. Rukopysni humorystychni chasopysy // Zapysky NTSh. – T. SKhKhKh. – Lviv, 1920. – S. 148–167.

31. Holodnыe roky // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1880. – № 6. – C. 1.

32. Holubets Mykola. Krytyka (z tsykliu: Neduhy nashoho stolittia) // Narodoznavchi Zoshyty. – 2006. – № 1–2. – S. 190.

33. Honcharuk M. L. Ukrainska satyrychna periodyka revoliutsii 1905–1907 rr. – Kyiv, 1966. – 156 s.

34. Hordynskyi Ya. Do istorii kulturnoho i politychnoho zhyttia v Halychyni 60-kh rr. KhIKh st. – Lviv, 1917. – 264 s.

35. Hraf Badeny lykuet // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1899. – № 4. – C. 8.

36. Hurevych A. Yndyvyd y sotsyum na srednevekovom Zapade. – Moskva, 2005. – 424 s.

37. Hurevych A. Srednevekovyi myr: kultura bezmolstvuiushcheho bolshenstva. – Moskva: Yskusstvo, 1990. – 395 s.

38. Demkovъ T. [Tekst i karykatura na vyzyskuvachiv ruskoho khlopa] // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1880. – № 5. – C. 1.

39. Demkovъ T. Diohenъ KhIKh vъka // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1880. – № 6. – C. 8.

40. Demkovъ T. Na polskim kazaniu russkoho ksendza vъ iezuytskomъ kostelъ // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1880. – № 4. – C. 8.

41. Demkovъ T. Poslъdnaia Liubovъ // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1880. – № 4. – C. 1.

42. Demchenko E. Polytycheskaia hrafyka v pechaty Ukraynы 1905 –1907 hh. – K.: Naukova dumka, 1984. – 203 s.

43. Demchenko E. Russkaia satyrycheskaia peryodyka 1905 – 1907 hh. Svodnыi kataloh. – K. 1976.

44. Dobrovolskyi T. Ystoryia polskoi zhyvopysy. – Vrotslav: Ossolyneum 1975. – 262 s.

45. Dumky khlopskoho filozofa // Antsykhryst. – Chernivtsi, 1902. – № 4. – S. 7.

46. Diachenko A. Nemetskaia hrafyka kontsa KhIKh – nach. KhKh st. // Yunыi khudozhnyk – Moskva, 1989. – № 3. – S. 25–29.

47. Zhyvotko A. Rukopysni chasopysy ukrainskoi molodi.– Lviv, 1937. – S. 4–17.

48. Zholtovskyi P. Pochatky ukrainskoho sharzhu i karykatury // Zhovten. – Lviv, 1970. – № 3. – S. 120–121.

49. Z podorozhnykh zapysok Arkhiiereia // Zolota knyha ukrainskoho humoru. – Lviv, 1931.50. Zabutyi mytets [Pro Yu. Pankevycha] // Nazustrich. – Lviv, 1934. – № 19. – S. 3.51. Zolotыi khlopets // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 2.– S. 2.52. Yliustratsiia do nainovъishoho patriotycheskoho yavleniia // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1881. – № 3. – C. 3.53. Ystoryia evropeiskoho yskusctvoznanyia: Vtoraia pol. KhIKh v. – nachalo KhKh v. / Otv. red. B. R. Vypper, T. N. Lyvanova. – Moskva, 1969. – Kn. 2.– 472 s.54. Izhevskyi A. Obrazy Vlady i Vitchyzny v satyrychnii hrafitsi Halychyny druhoi pol. KhIKh – pochatku KhKh st. // Narodoznavchi Zoshyty. – 2005.– № 5–6. – S. 620–635.

55. Izhevskyi A. Problemy osvity u sferi satyrychnoi hrafiky: osoblyvosti protsesu ta oseredkiv navchannia u Halychyni seredyny KhIKh – pochatku KhKh st. / Yatsiv R., Izhevskyi A. // Visnyk Lvivskoi natsionalnoi akademii mystetstv. – Lviv: LNAM, 2007. – Spetsvypusk № 4. – S. 217–223.

56. Izhevskyi A. Relihiine zhyttia v interpretatsii satyrychnoi hrafiky Halychyny druhoi pol. KhIKh – pochatku KhKh st. // Zbirnyk KhVIII-yi mizhnarodnoi naukovoi konferentsii „Istoriia relihii v Ukraini”. – Lviv, 2008. – Chastyna 2. – S. 488–498.

57. Izhevskyi A. Satyrychna hrafika Halychyny druhoi pol. KhIKh – pochatku KhKh st. ochyma suchasnykiv. // Mystetstvoznavstvo 07(1). – Lviv, 2007. – S. 77–84.

58. Izhevskyi A. Tematychne bahatstvo karykatury v lvivskykh humorystychnykh rukopysnykh chasopysakh pochatku 60-kh rokiv KhIKh st. // Visnyk Kharkivskoi derzhavnoi akademii dyzainu i mystetstv. – Kharkiv: KhDADM, 2004. № 2. – S. 11–16.

59. Izhevskyi A. Khudozhni osoblyvosti karykatury „Stovpъ Bavylonskii na Rusy y Pomѣshane Azykovъ” // Zb. IV-yi naukovoi konferentsii „Moloda mystetska nauka Ukrainy”. – Kharkiv: KhDADM, 2003. – № 4. – S. 61–64.

60. Kartyna bezъ slovъ [Tekst i karykatura na namisnyka K. Badeni] // Strakhopudъ .– Lvovъ, 1897. – № 19-20. – C. 8.

61. Kasiian V. Ukrainska dozhovtneva realistychna hrafika / Kasiian V., Turchenko Yu. – K.: Vyd-vo AN URSR, 1961.– 199 s.

62. Kyevskye typы 1890–1900 hh.: Albom karykatur. – K., 1890–1900. – 46 ark.

63. Kyrchiv R. Folklor // Dukhovna kultura // Boikivshchyna. – K., Nauk. dumka 1983. – S. 248–259.

64. Kozak E. Deshcho pro karykaturu // Nazustrich. – Lviv, 1934. – № 14. – S. 1–2.

65. Kozak E. Karykatura // Entsyklopediia ukrainoznavstva. – Lviv: NTSh, 1994.– T. 3: Slovnykova chastyna / Perevyd. v Ukraini. – S. 3338.

66. Kolesnyk P. Khudozhnia tvorchist Franka / Franko I. Vybrani tvory. V 3-kh tomakh. – K.: Dnipro, 1973. – S. 6.

67. Kontseptsyy natsyonalnoi khudozhestvennoi kulturы narodov Tsentralnoi y Yuho-Vostochnoi Evropы KhVIII–KhIKh v. / red. D. Zlыdneva. – Moskva, 1985. – 280 s.

68. Kornylova A. Myr albomnoho rysunka: russkaia albomnaia hrafyka kontsa KhVIII – pervoi polovynы KhIKh v. – Lenynhrad: Yskusstvo, 1990. – 287 s.

69. Krypiakevych I. Istoriia Ukrainy. – Lviv: Svit, 1990. – S. 270–292.

70. Kuzma O. Nashym uhodovtsiam // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1880. – № 12.– S. 8.

71. Kupchynska L. Tvorchist T. Kopystynskoho v konteksti khudozhnoho zhyttia Halychyny druhoi pol. KhIKh st. – poch. KhKh st.: Avtoreferat kand. mystetstvoznavstva.– Lviv: LAM, 2003. – 18 s.72. Kupchynska L. O. Tvorchist Teofila Kopystynskoho u konteksti rozvytku obrazotvorchoho mystetstva Halychyny druhoi pol. KhIKh – poch. KhKh st.: Dys. kand. mystetstvoznavstva: 17.00.05. – Lviv, 2003.– 234 s.73. Laba V. Ne pyite, khloptsi, Vkraina prosyt (Naukova monohrafiia). Pro istoriiu rozvytku rukhu tverezosti u Halychyni KhVIII st. – poch. KhKh st. – Lviv, 1996. – 47 c.74. Levytskyi Y. E. Halytsko-russkaia byblyohrafyia KhIKh st. s uvzghliadnenem russkykh yzdanyi poiavyvshykhsia v Uhorshchyne y Bukovyne. –Lvovъ, 1895.– T. 2. (1861–1886). – 736 s.75. Lehendy Karpat (zbirnyk) –Uzhhorod: Karpaty, 1968. – 304 s.76. Lyzunovychъ // Zerkalo. – Lvovъ, 1883. – № 11. – C. 2.

77. Lysty artystychnы. Rezba y maliarstvo // Zoria. – Lvovъ, 1889. – № 7.– S. 98–99.

78. Lykhachev D. Zametky y nabliudenyia: Yz zapysnыkh knyzhek raznыkh let. – Lenynhrad: Sovetskyi pysatel, 1989. – S. 47.

79. Lykhachev D. y dr. Smekh v Drevnei Rusy. – Lenynhrad, 1984. – S. 5.

80. Lohvyn H. Z hlybyny vikiv: Hrafika ukrainskykh starodrukiv. – K.: Dnipro, 1990. – 406 s.

81. Lvivskyi portret XVI – XVIII st.: Kataloh vystavky / Avt.-upor. V. A. Ovsiichuk. – K.: Mystetstvo, 1967. – 70 s.

82. Liubchak V. O. Bysmark-korchmar z falshovanoiu horilkoiu // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1886. – № 2. – S. 1.

83. Matsezhynskyi V. Reklama v ukrainskii i polskii presi Skhidnoi Halychyny kintsia KhIKh – poch. KhKh st. – Lviv, 2003.

84. Myliaeva L. C. Rozpysy Potelыcha. Pamiatnyk ukraynskoi monumentalnoi zhyvopysy. – Moskva: Yskusstvo, 1971. – 216 s.

85. Monohramist „Déle” [Tekst i karykatura na namisnyka A. Holukhovskoho] // Szczutek. – Lwow, 1873. – № 7. – S. 2.

86. Monohramist „Liberat” (Zajonczkowski?). Na granice moskiewskiej // Szczutek. – Lwów, 1873. – № 27. – S. 8.

87. Monohramist „W.T.” Vыchosa // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 1 – S. 2.

88. Monohramist „W.T.” Ksondz Porzhondkevychъ // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 8.– S. 2.

89. Monohramist „W.T.” Lazuytы // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 10. – S. 2.

90. Monohramist „W.T.” Mы // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 12. – S. 2.

91. Monohramist „W.T.” Selsky polytyky // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 2. – S. 2.

92. Monohramist „W.T.” Shvyndelesъ Parkhenblytъ // Zerkalo. –Lvovъ, 1882. – № 2. – S. 2.

93. Monohramist „HV” [Tekst i karykatura na pryntsa Koburha] // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1890. – № 2. – S. 8.

94. Monohramist „HV”. Vpechatlъniia Anchutky Bezpiatoho // Strakhopudъ – Lvovъ, 1890. – № 10. – S. 8.

95. Monohramist „HV”. Pochetnaia hvardiia Koburha // Strakhopudъ – Lvovъ, 1889. – № 6. – S. 1.

96. Monchalovskyi Y. A. Materialy osobystoho arkhivu (lystuvannia, korespondentsii, statti do hazety, biohrafichni materialy) 1882-1906. – Lviv, b. r. – Ark. 16.97. Moravskyi Shch., [profesor.] O malarstwie i ogólnośći [konspekty lektsii prochytanykh studentam universytetu z istorii mystetstva …]. –– Lviv, [kin. KhIKh st.]– Ark. 18–19.98. Morachevski (Moraczewski). Materialy rodynnoho arkhivu (1825-1871): albom poezii ta maliunkiv. – Ark. 3–7.99. Nanovskyi Ya. Yulian Pankevych: Narys pro zhyttia i tvorchist – K., 1986. – 80 s.100. Nash ideal // Osa. – Stanislav, 1907. – № 2. – Ark. 2–3.101. Ne vъ raiu // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 3.– S. 8.

102. Netъ Rusy na Venhriy // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1873. – № 10. – S. 1.

103. Novaia ystoryia stran Yevropy y Ameryky / Red. A. Ado. – Moskva, 1986. – 624 s.

104. Noha O. Ioann Kosynin – prorok anty-siurrealizmu zi Lvova. – Lviv: NVF “Ukrainski tekhnolohii”, 1999. – 288 s.

105. Noha O. Mystetski tovarystva, obiednannia, uhrupovannia, spilky Lvova (1860-1994) / Noha O., Yatsiv R. – Lviv: Ukrainski tekhnolohii, 1998. – 128 s.

106. O. O. Iezuytы vъ Ternopoly // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1881. – № 3. – C. 8.

107. Obzhalovany o derzhavnu zdradu peredъ sudomъ // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 13. – C. 4–5.

108. Ovsiichuk V. Klasytsyzm i romantyzm v ukrainskomu mystetstvi. – K.: Dnipro, 2001. – 446 s.

109. Ovsiichuk V. Maliarstvo / Krvavych D., Ovsiichuk V., Cherepanova S. Ukrainske mystetstvo. Chast. tretia.– Lviv: Svit, 2005. – S. 231.

110. Ovsiichuk V. Oleksa Novakivskyi. – Lviv, 1998. – 332 s.

111. P. A. Kulish – krashanka Rusynam i Poliakam na Velykden 1882. // Zerkalo. –Lvovъ, 1882. – № 7. – C. 8.

112. Poslednye dny parlamentu // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1897. – № 19–20.– C. 8.

113. Pryhotovlenie kъ ustroistvu y vydъ „kraevoi” vыstavky vo Lvovъ. (Po planu Strakhopuda.) // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1893. – № 16. – C. 8.

114. Prymyrenie // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1894. – № 6. – C. 5.

115. Proektovnyy pamiatnyky dlia Lvova // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1893. –№ 10. – C. 8.

116. Prokopъ. Resheniie vostochnoho voprosa // Lopata. – Chernivtsi, 1876. – № 7. – S. 8.

117. Prokofev V. Khudozhestvennaia krytyka – ystoryia yskusstva. Teoryia obshcheho khudozhestvennoho protsessa: ykh spetsyfyka y problemы vzaymodeistvyia v predelakh yskusstvoznanyia // Prokofev V. Yzbrannыe trudы. – Moskva, 1983.– S. 260–287.

118. Propp V. Problemы komyzma y smekha. – Moskva: Yskusstvo, 1976. – 184 s.

119. Pstrak Ya. Do Kanady // Komar. –Lviv, 1901. – № 13.

120. Redaktsiy „Zerkala” [K.Ustyianovych. Avtosharzh.] // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 1. – C. 3.

121. Romanchuk T. Kodeksъ Karnыi vъ iliustratsiiakhъ // Zerkalo. – Lvovъ, 1890. – № 2, 4, 17. – S. 8.

122. Romanchuk T. Kolomыiky zъ obrazkamy // Zerkalo. – Lvovъ, 1890. – № 22. – S. 8

123. Romanchuk T. Tsarytsia Slava // Zerkalo. – Lvovъ, 1891. – № 11. – S. 8.124. Romanchuk T. Yakoiu khotѣvъ bы maty Rus posolъ Romanchuk, a yakoiu posolъ Antonevychъ // Zerkalo. –Lvovъ, 1891. – № 1. – S. 8.125. Romanchuk T. [Tekst i karykatura na pravosuddia i polityku „polskoho kola”] // Zerkalo. – Lvovъ, 1890. – № 16. – S. 8.126. Romaniuk M. Ukrainski chasopysy Lvova (1848-1939) / Romaniuk M., Halushko M. – Lviv: Svit, 2001. – T. 1.: 1848-1900. – 2001. – 741s., T. 2.: 1901–1919. – 2002. – 741 s.127. Romaniuk M. Chasopysy Pivnichnoi Bukovyny yak dzherelo vyvchennia suspilno-politychnoho zhyttia kraiu (1870–1940).– Lviv: Feniks, 2000.– 588 s.128. Ruban V. Obrazotvorche mystetstvo // Istoriia ukrainskoi kultury: V 5 t. – T. 4., Kn. 2: Ukrainska kultura druhoi pol. KhIKh st. – K.: Naukova Dumka, 2005. – S. 1066–1068, S. 1083–1085.

129. Semchyshyn-Huzner O. I. Khudozhnie zhyttia v Halychyni kintsia KhIKh – poch. KhKh st. (osoblyvosti mystetskoho protsesu): Avtoreferat kand. mystetstvoznavstva. – Lviv: LAM, 2000. – 18 s.

130. Sydor O. Yakiv Strukhmanchuk – khudozhnyk // Musiienko O. Yakiv Strukhmanchuk – zhertva stalinskoho teroru. – K., Dnipro, 1996. – S. 81–130.

131. Skurativskyi V. Mystetstvo dlia mystetstva // Filosofskyi entsyklopedychnyi slovnyk / In-t filosofii im. H. S. Skovorody NAN Ukrainy. – K: Abrys, 2002. – 742 s.

132. Smishne // Kalendar „Prosvity”. – Lviv, 1883. – C. 104–112.

133. Snitsarchuk L. Ukrainski satyrychno-humorystychni chasopysy druhoi polovyny KhIKh st. // Zbirnyk prats naukovo-doslidnoho tsentru periodyky. – Lviv, 1998. – C. 162–200.

134. Sternyn H. Ocherky russkoi kulturы KhIKh veka. – Moskva: Yzd. Moskovskoho unyversyteta, 2002. – T. 6. – 496 s.

135. Sternyn H. Ocherky russkoi satyrycheskoi hrafyky. – Moskva: Yskusstvo, 1964. – 335 s.

136. Trush I. Vystava ukrainskykh myttsiv // Artystychnyi visnyk. – Lviv, 1905. – № 5. – S. 58.

137. Trush I. Rutenstvo // Artystychnyi visnyk. – Lviv, 1905. – № 7–8. – S. 110.

138. Turbatskyi Ye. Pered rumovyshchamy Stavropihii // Komar. – Lviv, 1903. – № 14–15. – S. 2.

139. Turbatskyi Ye. Napad liatskoho artsybiskuba Sunikovskoho na Uspensku tserkov u Lvovi v navecheria Rozhdestva Khrystovoho 1583 r. // Haidamaky. – Lviv, 1903. – № 45. – S. 1.

140. Ukrainska hrafika KhI– poch. KhKh st. Albom / Avt.-upor. A.Viunyk. – K.: Mystetstvo, 1994. – 328 s.

141. Ukrainske narodne maliarstvo KhIII – KhKh st. Albom / Avt.-upor. V. Sventsitska, V. Otkovych. – K.: Mystetstvo. 1991. – S. 5–28.

142. Ustyianovych K. Patriotnik // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 13.– S. 2.

143. Ustyianovych K. Do Hospodyna Pafnutiia Boliachky // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 2. – S. 2.

144. Ustyianovych K. Dorohy Kraiane! // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 22. – S. 8.

145. Ustyianovych K. Mykyta Khrun // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 3. – S. 2.

146. Ustyianovych K. Pafnutii Boliachka // Zerkalo. –Lvovъ, 1882. – № 2. – S. 29.

147. Fedoruk A. Ukraynsko-polskye sviazy v yzobrazytelnom yskusstve vtoroi pol. KhIKh – nach. KhKh v.: Avtoref. na soyskanye uch. st. kand. yskusstva AN USSR. – K., 1971. – 24 s. zamina na Fedoruk O. K. Kornylo Ustyianovych.

148. Fedoruk O. Dzherela kulturnykh vzaiemyn. Ukraina u tvorchosti polskykh khudozhnykiv druhoi pol. KhIKh st. – poch. KhKh st. – K.: Mystetstvo, 1976. – 128 s.149. Feileton // Zhalo. – Lviv, 1913. – № 2–6. – C. 2–4.150. Fihol M. Yaroslav Vasylovych Pstrak. – K., Mystetstvo, 1966. – 67 s.151. Fihol M. Politychna satyra v ukrainskomu mystetstvi kintsia KhIKh – poch. KhKh st. – K.: Mystetstvo, 1974. – 56 c.152. Fihol Mykhailo, Fedoruk Oleksandr. Radist i smutok Yaroslava Pstraka: Povist pro khudozhnyka (1880-1916). – Lviv, 1997. – 148 s.153. Franko I. Dumky profana // Artystychnyi visnyk. – Lviv, 1905. – № 7. – C. 8.

154. Franko I. Azbuchna viina v Halychyni 1859 r. // Ukrainsko-Ruskyi arkhiv. – Lviv: NTSh, 1912. – T. VIII. – S. 5–22.

155. Franko I. Narys istorii ukrainsko-ruskoi literatury do 1890 roku. – Lviv: Ukrainsko-ruska vydavnycha spilka, 1910. – S. 145–375.

156. Chervonaia Rus v nachale 1898 hoda // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1898. – № 1. – C. 8.

157. Chornovol I. Ukrainska fraktsiia Halytskoho kraiovoho Seimu. 1861–1901 rr.: Narys z istorii parlamentaryzmu. – Lviv, 2002. – 288 s.

158. Shain-Danko A. Perspektywa estetyczna. – [poch. KhKh st.] – Ark. 10–21.

159. Shkaralupnyk // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 1. – S. 5.

160. Shcho vыdumaly arkhytektы strakhopudskiy // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1881. – № 3. – C. 8.

161. Iatsiv R. „Strashky” (Pudzhyky, strakhopudy, opudala) v koli observatsii I. Starchuka.) // Narodoznavchi zoshyty. – 2001. – № 2. – S. 380–381.

162. [Anekdot pro lemkiv-emihrantiv, kotri povertaiutsia dodomu i propyvaiut vse zaroblene] // Lemko. – Novyi Sonch, 1912. – № 2. – S. 2.

163. [Karykatura i tekst-dialoh mizh Patriotnykom, pani Avstriieiu i divchynoiu-Ukrainoiu] // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 3. – S. 8.

164. [Liubchak V. O.?] Nastoiashchee polozhenie russkikhъ narodnыkhъ shkolъ vъ Halychynъ // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1888. – № 2. – S. 1.

165. [Pachovskyi V.?, Studynskyi T.? „…Na zgharyshchakh ruskoi slovesnosti …tlila … iskra. Toiu iskroiu buv H. S. Skovoroda”] // Zыlnyk molodetskykh prats. –– Lviv, 1884. – № 1. – Ark. 2. // [rukopys.] LNNBU, RK: f. II. Spr. 34173.

166. [Tekst i karykatura na lvivian v obrazi bereznevykh kotiv] // Śmigus. – Lwów, 1894. – № 6. – S. 8.

167. [Tekst i karykatura na nimetskoho kantslera O. Bismarka, kotryi protehuie Strakhovysku-Sotsialistu] // Szczutek. – Lwów, 1883. – № 18. – S. 8.

168. [Tekst i karykatura na nimetskoho kantslera O. Bismarka, kotryi spivaie serenady pid viknamy krasuni-Ispanii] // Szczutek. – Lwów, 1883. – № 39. – S. 8.

169. [Tekst i karykatura na pidtrymku O. Barvinskym „iahelonskoi idei” na tli traktuvannia Halychyny yak „russkoho kraiu, polskoho khaziaistva y evreiskoi sobstvennosty”] // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1893. – № 7–8. – S. 4–5.

170. [Tekst y iliustratsiia obkladynky] // Figa: gumorystyczno-satyryczny noworocznik. – Lwów, 1888. – S. 1.

171. [Tekst-dialoh mizh A. Vakhnianynom i O. Barvinskym ta karykatura na nykh, a takozh na politychne utvorennia „novu eru” i na halytskoho namisnyka K. Badeni] // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1894. – № 6. – S. 4–5.172. „Doborolas Ukrayna do samoho kraiu”… T. Shevchenko // Strakhopudъ. – Lvovъ, 1894. – № 6. – S. 5.173. „Polytycheskaia karta des gelobden Landes Bukowina” // Lopata. – Chernivtsi, 1876. – № 5. – S. 3.174. Austria // Figaro. – Wien, 1867. – № 32. – S. 8.175. Awantury na uniwersytecie // Wiek Nowy. – Lwów, 1901. – № 122. – S. 2.176. Blotnicki E. Do żydowsko-niemieckiej komedji w Czernjowcach // Szczutek. –Lwów, 1880. – №7.– S. 8.

177. Blotnicki E. Nekrolog // Szczutek. – Lwów, 1883. – № 22. – S. 8.

178. Blotnicki E. Posag opozycji polskiej pod czas rozprawy budzetowej // Szczutek. – Lwów, 1880. – № 7.– S. 8.

179. Błotnicki E. Jestem glodnym anarchistą // Szczutek. – Lwów, 1878. –№ 20 –S. 1.

180. Dekadentka // Śmigus. – Lwów, 1902. – № 3. – S. 2.

181. Draner. La Harpe-Chevalet // Charivari. – Paris, 1886. – 26.02.

182. Encyklopedia więdzy o prasie / Pod red. J. Maslanki. – Wrocław: Ossolineum, 1976. – S. 53–121.

183. Frybes S. W krainie groteski z problematom satyry galicyjskiej dr. pol. XIX w. – Wrocław, 1979.

184. Garibaldi wedlug zdania rozmajitych pism europejskich // Postęp. – Wiedeń, 1861. – S. 76.

185. Górska H. Lipinski E. Z dziejow karykatury polskiej. – Warzawa. 1977. – 367 s.

186. Grodzicki S. Franciszek Józef I. – Wrocław: Ossolineum, 1978. – 203 s.

187. Harasimowicz M. „Mikado”. „Dziady” // Śmigus. – Lwów, 1889. – № 3.– S. 3.

188. Harasimowicz M. Archaniol Rusi // Śmigus. – Lwów, 1907. – № 18. – S. 1.

189. Harasimowicz M. Portret A. Szeptyckiego // Śmigus. – Lwów, 1907. – № 9. – S. 1.

190. Huszarski W. Karykatura w Polsce. – Kraków, 1926. – 31 s.

191. Kayser W. Bas Groteske Siene Gestatung in Malerei ind Bichting. – Gamburg, 1957.

192. Kochl K. Żygmunt Sidorowicz: Szkic biograficzny. Malarz – artysta i poeta. – Prszemysl, 1886. –18 s.

193. Kozlowska-Sabatowska H. Ideologia pozytywizmu galicyjskiego 1864–1881. – Wrocław: Ossolineum, 1978. – 188 s.

194. Kraszewski I. [Pro teatr] // Dziennik mod paryzskich. – Lwów, 1842. – S. 32.

195. Kruczewski J. Pod czas wyborow. // Bicz. – Kraków, 1885. – № 4. – S. 4.

196. Kryżowski T. Księga gumoru lwówskiego. – Warszawa, 1995.– 288 s.

197. Mieluch-Kardynal I. Życie i tworczość Stanisława Mieczyslawa Dębickiego – praca magisterska. – Warszawa, 2006. –110 s.

198. Noter-Ladyka A. O romantycznośći antyromantyków. – Warszawa, 1976.

199. Opałek M. Litografia lwowska (1822–1860). – Wrocław–Kraków: Zakład Narodowy im.Ossolińskich, 1958. – 108 s.

200. Opałek M. Obrazki z przeszłosci Lwówa. – Lwow, 1931. – 104 s.201. Pan Smolka // Szczutek. – Lwów, 1881. – № 26.– S. 8.202. Pol. J. W Brzuchowicach // Śmigus. – Lwów, 1892. – № 17. – S. 4–5.203. Potocki A. Artur Grottger. – Lwów, 1906. – 600 s.204. Puciata-Pawlowska I. Artur Grottger. – Torun, 1962.205. Rachwał S. BrunoTępa. – Lwów, 1921. – 31 s.

206. Russia rubra Leoni // Zerkalo. – Lvovъ, 1882. – № 8. – C. 8.

207. Rzecz o bogach czerwonej i bialej Chrobaciji // Bąk. – Lwów, 1866. – № 3. – S. 3.

208. Satyr // Satyr. – Lwów, 1903. – № 3. – S. 1.

209. Schöne Gegend // Strakhopudъ.– Lvovъ, 1880. – № 6. – C. 8.

210. Sichulski K. Obrazki z Galicyi // Liberum Veto. – Lwów, 1904. – № 12.– S. 4–5.

211. Sidorowicz Ż. Galicja w czasie sezonu ogórkowego // Szczutek. – Lwów, 1874. – № 33. – S. 8.

212. Sidorowicz Ż. Pierszy rezultat zjazdu carów // Szczutek. – Lwów, 1872. – № 19 – S. 8.

213. Sidorowicz Ż. W galerii mężów stanu. //Szczutek. – Lwów, 1871. – № 1.– S. 8.

214. Skourupa E. Lwowska satyra polityczna na lamach czasopism humorystyczno-satyrycznych epok pozytywizmu. – Kraków, 1992. – 204 s.

215. Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających: Malarzy, rzezbiarzy, graficy. – Wrocław, Ossolineum, 1971. (Instytut sztuki PAN): – T. 3. – 418 s.; – T. 5 – 683 s.; – T. 6 – 484 s.

216. Śmigus. Salomeji Kruszelnickiej // Śmigus. – Lwów, 1904. – № 8. – S. 2.

217. Swoboda J. [Tekst i karykatura na staropolsku shliakhtu] // Lwowianin. – Lwów, 1842. – S. 82–83.

218. Tępa B. Marzec // Śmigus. – Lwów, 1890. – № 6. – S. 1.

219. Tępa B. Śmigus // Śmigus. – Lwów, 1889. – № 1. – S. 1.

220. Terlecki T. [Iliustratsiia (stsena v restorani) z tekstom-dialohom pro vazhlyvist nauky khimii] // Śmigus. – Lwów, 1898. – № 16. – S. 8.

221. Terlecki T. Nekrolog // Chimera. – Warszawa, 1901. – T. 3. – S. 311–312.

222. Upadek szatana [Maliunok ta reportazh z vystavy za piesoiu Rydlia „Zacharovane kolo”, de holovnyi heroi Satana (aktor Feldman) vpav i zlamav nohu, prote dohrav svoiu rol] // Wiek Nowy. – Lwów, 1902. – № 169. – S. 2.

223. Z Petersburga do Moskwy // Różowe Domino. – Lwów, 1883. – № 21. – S. 8.

224. Z wystawy // Diabel. – Kraków, 1870. – № 2. – S. 4.

225. Zabawa moskalefilow // Wiek Nowy. – Lwów, 1901. – № 147, 149. – S. 2.

226. Zagorski W. Z teki Chochlika // Chochlik. – Lwów, 1866. – № 7. – S. 4–5.

227. [Zkwilinski Z.?] Malarstwo // Śmigus. – Lwów, 1900. – № 1. – S. 2.

228. „Obraz w duze czornych kolorach” // Bąk. – Lwów, 1866. – № 5. – S. 4

Related Posts